VVD gedwongen tot knieval

DEN HAAG, dinsdag

De plannen van het kabinet om jonggehandicapten (Wajongers) en bijstandgerechtigden aan het werk te krijgen worden afgezwakt. De PvdA is spekkoper, blijkt uit de woorden van staatssecretaris Klijnsma (Sociale Zaken).

„Ik zal niet verhullen dat de Bijstandswet nu iets meer van de PvdA in zich draagt” constateert Klijnsma fijntjes. De PvdA-bewindsvrouw sloot gisteren een deal met coalitiepartijen VVD en PvdA en oppositiepartijen D66, CU en SGP over zowel de Bijstands-als Participatiewet.

Daardoor kan zij straks rekenen op voldoende steun in de Eerste Kamer voor deze twee voor haar belangrijke wetten. Kern is dat gemeenten meer ruimte krijgen om naar eigen inzicht een uitkeringsgerechtigde naar betaald werk te begeleiden.

Tegenprestatie

De nieuwe Bijstandswet is wel strenger dan de huidige regels. Maar de oorspronkelijke verscherping die de coalitie in 2012 afsprak, is afgezwakt. Zo is de verplichte maatschappelijke tegenprestatie die de VVD zo graag wilde, flexibeler gemaakt. Er was bij gemeenten, maar ook bij de andere partijen, veel weerstand tegen.

Gemeenten krijgen straks de mogelijkheid om ’maatwerk’ te bieden. Bijstandsgerechtigden die er alles aan doen om aan de bak te komen hoeven geen tegenprestatie te leveren. Bovendien kan mantelzorg, bijvoorbeeld de zorg voor een zieke moeder, ook meetellen als tegenprestatie.

Een uitkeringsgerechtigde die niet goed meewerkt, kan nog steeds een boete krijgen opgelegd, maar die wordt wel over een langere tijd uitgesmeerd. Dat is nodig omdat iemand anders door het absolute bestaansminimum kan zakken. Volgens de VVD heeft de partij niet te veel water bij de wijn moeten doen. „Dit is een scherpere Bijstandswet. De hoofdlijn staat helemaal overeind”, aldus het liberale Kamerlid Potters.

Bonden blij

CNV-voorzitter Limmen noemt het aangepaste wetsvoorstel „nog steeds spijkerhard, maar beter dan wat er lag”, terwijl FNV-voorman Heerts „voldoende aanknopingspunten” ziet. De bonden zijn vooral blij met de verplichting voor gemeenten om mensen met een bijstandsuitkering de duimschroeven aan te draaien.

Ook Wajongers merken dat de soep niet zo heet wordt gegeten als ze werd opgediend. In de oorspronkelijke plannen van Klijnsma zouden jonggehandicapten die (gedeeltelijk) kunnen werken, worden overgeheveld naar de bijstand wat zou betekenen dat eerst gespaard vermogen opgegeten zou moeten worden. Nu blijven zij in de Wajong.

Wajongers moeten zoveel mogelijk gaan instromen in echte banen. Met de sociale partners is afgesproken dat zij 5000 banen meer creëren dan vorig jaar in het sociaal akkoord is afgesproken.

Aanpassing van de plannen kost 130 miljoen euro.