Als Cliëntenraad Wsw van Venlo, Beesel en Bergen hebben wij een belangrijke bijdrage geleverd aan dit onderzoek. U ziet onze voorzitter mevrouw Anita Hütten in de inleiding van bovenstaand filmpje.
Recent hebben wij ook de gemeenteraden en de Gemeenschappelijk regeling geadviseerd een laagdrempelige klachtenpunt in te stellen bij gemeenten voor mensen uit onze doelgroep. Het advies van de Nationale Ombudsman sluit daar helemaal op aan.
Mensen in de sociale werkvoorziening (Wsw’ers) kunnen in praktijk nergens met hun klachten terecht, constateert waarnemend Nationale ombudsman Frank van Dooren. Hij roept gemeenten op hun verantwoordelijkheid te nemen. Als gevolg van de overdracht van taken en bevoegdheden van gemeenten aan gemeenschappelijke regelingen en vervolgens SW-bedrijven, raken Wsw’ers steeds verder buiten beeld bij gemeenten. De ombudsman deed onderzoek nadat hij klachten ontving van Wsw’ers. Zij kregen nergens gehoor voor hun problemen op de werkvloer.
In Nederland hebben ongeveer 120.000 mensen een indicatie voor de Wet sociale werkvoorziening (Wsw’ers) vanwege een arbeidsbeperking. De overheid vindt het belangrijk hen kansen te bieden op de arbeidsmarkt. Daarom zijn de Wet sociale werkvoorziening en de Participatiewet (vanaf 1 januari 2015) in het leven geroepen. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van deze wetten. In praktijk is de uitvoering vaak ondergebracht bij een gemeenschappelijke regeling. Die besteedt het op haar beurt weer uit aan een van de 90 SW-bedrijven.
Gemeenten, neem je verantwoordelijkheid!
De Nationale ombudsman roept gemeenten op hun verantwoordelijk te nemen. Zij sturen nu te veel op financiën en staan te ver af van de Wsw’ers en hun belangen. Daarnaast moeten gemeenten een laagdrempelige ingang bieden waar Wsw’ers terecht kunnen met klachten. Frank van Dooren: “Wsw’ers mogen niet met hun klachten van het kastje naar de muur gestuurd worden”.
Zorgelijke ontwikkeling in kader van decentralisatie
De Nationale ombudsman vindt dit een zorgelijke ontwikkeling. Steeds meer overheidstaken worden in het kader van decentralisatie ondergebracht bij gemeenten, dichter bij de mensen. In praktijk kan het steeds verder uitbesteden van taken leiden tot het tegenovergestelde: de afstand tussen burger en overheid wordt groter. Bij problemen dreigt de burger tussen wal en schip te vallen, omdat alle betrokken instanties naar elkaar wijzen. Dit rapport laat zien hoe dat bij de Wsw gebeurt. De ombudsman gaat in oktober en november in gesprek met gemeentelijke klachtbehandelaars over toegankelijke klachtbehandeling na de decentralisatie.
Natuurlijk zijn de arbeidsgehandicapten uit beeld bij de Gemeenten en ook bij Jetta Kleinsma. De overheid is al meer dan dertig jaar bezig om de Sociale Werkvoorziening de nek om te draaien. Ooit opgericht, om de mensen met een beperking zinvol werk te geven en een redelijk inkomen, wordt al ruim dertig jaar geknaagd aan de rechten van de WSW’ers. Ik ben 15 jaar in dienst geweest bij een WSW bedrijf, tussen 1993 en 2008, en heb ervaren hoe alle verworvenheden verdwenen. Ik heb ervaren hoe werknemers werden geschoffeerd en mishandeld. Gehandicapten zijn vogelvrij verklaard, daar mag je mee doen wat je wilt. Klagen is onmogelijk gemaakt, je loopt overal tegen een muur op en niemand wil naar je luisteren. Nu is de toestroom van WSW’ers afgesloten voor een sterfhuisconstructie, met als doel dat WSW bedrijven zich geheel kunnen richten op bijstand “gerechtigden”, die terechtkomen in een werkverschaffing, waar de nazi’s nog iets van hadden kunnen leren. De slachtoffers, in de overgangsperiode, worden willens en wetens, op non-actief gezet, thuis achter de geraniums (met allerlei loze beloften). En Jetta Kleinsma, verschuild zich achter allerlei vage plannen beloften, terwijl iedereen allang weet dat er niet één baan beschikbaar is. Geen van die stumpers die nu thuis wachten op een baantje, komt ooit nog aan het werk. Hooguit een paar, om als voorbeeld te dienen in rapporten. En dan heb ik het nog niet gehad over het beloningssysteem, … dat is ook de nek om gedraaid. De ongelukkigen die nog aan het werk zijn in een WSW baan, leveren elk jaar in (door de inflatie) en de nieuwe arbeidsgehandicapten zullen nooit verder komen als een beloning op bijstandsniveau. Maar de managers gaan jaarlijks met reuzenstappen omhoog, als beloning voor hun welwillendheid, om de zwakken in de samenleving kapot te maken. Je ziet dit systeem ook in de gezondheidszorg, waar ook de werkvloer wordt geschoffeerd en uitgebuit. Je ziet dit ook bij de sociale woningbouwverenigingen, waar de huurder wordt uitgezogen (met huurschulden tot gevolg) en het management hun inkomen verdubbeld heeft. Het is nu nog wachten op de wet tot verplichte Euthanasie voor inactieven.
Ik ben na een dienstverband van 15 jaar, ontslagen bij een WSW bedrijf, omdat ze niet langer passend werk konden bieden (met kantonrechter formule). Voorafgaand aan dat ontslag, ben ik 4 jaar lang gesard en getreiterd, ik werd tientallen keren vals beschuldigd van misdragingen, Ik moest hand in hand met een jurist mijn werk uitvoeren. Het doel was, een conflict uitlokken. Maar tevergeefs, ik deed mijn werk naar behoren. Ik heb een dagboek bijgehouden van die periode, en bewaard voor een getuigenis. Bij het UWV werd me geadviseerd om “tijdelijk” WW aan te vragen, totdat ze iets anders voor me gevonden hadden. Ik kreeg een soort voorkeursbehandeling, via een outplacement traject. Na een half jaar bleek dat traject een farce en kreeg ik sollicitatieplicht. Met de grootste moeite, kreeg ik een WAO uitkering, nadat ik twee jaar de ziektewetperiode moest doorlopen. Toen ik mijn WAO uitkering kreeg, had ik mijn recht op pensioenopbouw verloren, omdat ik “tijdelijk” een WW uitkering had genoten. Dit voelt zo onrechtvaardig. Nu ben ik opzoek naar een deskundige, die mij wil helpen, mijn pensioenopbouw te herstellen. Als iemand zich geroepen voelt, graag een reactie, naar: oosterwijck@live.nl
Veel WSW bedrijven, dienen om het management aan een topinkomen te helpen, dat gegenereerd wordt uit de loonsubsidie van de WSW’ers. Het systeem is als volgt: Er wordt een loonsubsidie versterkt door het ministerie, ten bedrage van €26.500 per jaar per WSWér. De betrokken werknemer ontvangt, gemiddeld €16.500. Het verschil €10.000 is bestemd voor de organisatie, die bij een personeelsbestand van 1000 werknemers, een bedrag van 10 miljoen per jaar betreft. Dan hebben ze ook het systeem om 10% van het personeelsbestand extra in diens te nemen die voortdurend op non-actief thuis zitten. Kassa, … nog eens 100 x €10.000 ofwel 1 miljoen extra. Nu is het zaak om al die WSWérs ergens onder te brengen in een gebouw en bezig te houden met: dozen vouwen, snoep inpakken en andere bezigheden, die ook door gedetineerden worden verricht. WSWérs die lang in dienst zijn (voor 1995) hebben vaak een hogere loonschaal en kosten te veel. Opvallend vaak worden deze mensen ontslagen (weggepest met een conflict). Als er geen werk voorhanden is (en dat is regelmatig) laat je hele groepen, meestal mensen die in een gezinsvervangend tehuis wonen, hele dagen naar een film kijken. Mensen die zelfstandig wonen, kun je naar huis sturen (bij voorkeur met een strafoplegging voor een of andere misdraging). Het voordeel van een strafoplegging is, dat je ook loon mag inhouden. De kunst is om zoveel mogelijk subsidie te verkrijgen en zo weinig mogelijk kosten te maken. Dan blijft er des te meer over om het management een topinkomen te verschaffen. Bij het WSW bedrijf waar ik werkzaam was, kreeg de directeur €300.000 x nog eens hetzelfde bedrag aan onkostenvergoeding. Dan had je nog een adjunct directeur, en een paar afdelingsmanagers. Er werd flink gerotzooid met secretaresses en P&O managers, die als zwijggeld ook dik betaald werden. Er werd eens een aantal nieuwe computers besteld, dat overeenkwam met het aantal managers en volgelingen. Een dag later waren alle computers verdwenen uit het magazijn. ??? De magazijnmedewerkers werden beschuldigd van diefstal. Het zal me niets verbazen, als de computers, nog dezelfde avond op de dag van binnenkomst, werden uitgedeeld aan het management en thuis gebruikt worden door het gezin. Ik heb meegemaakt dat een manager, copulerend met het hoofd P&O werd betrapt, in zijn kantoor (door een schoonmaker). Hij had het lef om nog geen maand later een minderbegaafde te bestraffen omdat die met zijn vriendin zoende in de toiletruimte. Het management heeft een eigen restaurantruimte en laat speciale maaltijden bereiden of bezorgen omdat ze het onsmakelijk vinden om met WSWérs samen de lunch te gebruiken in de bedrijfskantine. Er ligt een hele hoop werk, voor de clientenraad.